การทดลอง ตอน “ทีเด็ดน้ำยาล้างจาน”
น้ำยาล้างจาน ใคร ๆ ก็รู้จักและคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เพราะเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับห้องครัว มีประสิทธิภาพเป็นอย่างดีในการทำความสะอาดจานชาม สำหรับการทดลองนี้ เราจะมาดูกันว่า น้ำยาล้างจานจะสามารถนำมาทำการทดลองสนุก ๆ อะไรได้บ้าง
อุปกรณ์
1. แก้วน้ำ 2 ใบ
2. น้ำยาล้างจาน (ใช้ปริมาณเล็กน้อย)
3. ช้อน 1 คัน
4. กระดาษทิชชู่ (ตัดให้มีขนาดใหญกว่าคลิบเสียบกระดาษเล็กน้อย)
5. คลิบเสียบกระดาษ 2-3 ตัว
1. แก้วน้ำ 2 ใบ
2. น้ำยาล้างจาน (ใช้ปริมาณเล็กน้อย)
3. ช้อน 1 คัน
4. กระดาษทิชชู่ (ตัดให้มีขนาดใหญกว่าคลิบเสียบกระดาษเล็กน้อย)
5. คลิบเสียบกระดาษ 2-3 ตัว
วิธีการทดลอง
1. นำแก้วน้ำมาเติมน้ำจนเต็มพอดี
2. นำคลิบเสียบกระดาษค่อย ๆ วางบนผิวน้ำ โดยใช้กระดาษทิชชู่รองก่อน (ดังภาพที่ 1 ) รอประมาณ 10 วินาที กระดาษทิชชู่จะค่อย ๆ จมลงสู่ก้น แก้ว สังเกตคลิบเสียบกระดาษจมเช่นเดียวกับกระดาษทิชชู่หรือไม่
3. ใช้ช้อนตักน้ำยาล้างจานประมาณ 1 ใน 4 ช้อนชา หยดลงในแก้วน้ำที่มีคลิบเสียบกระดาษลอยอยู่ โดยหยดบริเวณใกล้ ๆ คลิบเสียบกระดาษ สังเกตผลที่เกิดขึ้น
1. นำแก้วน้ำมาเติมน้ำจนเต็มพอดี
2. นำคลิบเสียบกระดาษค่อย ๆ วางบนผิวน้ำ โดยใช้กระดาษทิชชู่รองก่อน (ดังภาพที่ 1 ) รอประมาณ 10 วินาที กระดาษทิชชู่จะค่อย ๆ จมลงสู่ก้น แก้ว สังเกตคลิบเสียบกระดาษจมเช่นเดียวกับกระดาษทิชชู่หรือไม่
3. ใช้ช้อนตักน้ำยาล้างจานประมาณ 1 ใน 4 ช้อนชา หยดลงในแก้วน้ำที่มีคลิบเสียบกระดาษลอยอยู่ โดยหยดบริเวณใกล้ ๆ คลิบเสียบกระดาษ สังเกตผลที่เกิดขึ้น
จากผลการทดลองจะเห็นว่าเมื่อกระดาษทิชชู่จมลงก้นแก้วแล้ว คลิบเสียบกระดาษยังสามารถลอยอยู่ที่ผิวน้ำได้ แหม ! ช่างมหัศจรรย์อะไรเช่นนี้ แต่ในการทดลองครั้งแรกหาก รีบวางคลิบพร้อมกระดาษทิชชู่รวดเร็วมากเกินไป คลิบอาจจมลงไปพร้อมกระดาษ ให้ทำการทดลองใหม่โดยค่อย ๆ วาง และหลังจากที่หยดน้ำยาล้างจานลงในแก้วน้ำที่มีคลิบลอยอยู่ คลิบจะจมทันที
โดยปกติแล้ว โมเลกุลของน้ำจะยึดเกาะกันแน่น ทำให้บางครั้งเรามักเห็นน้ำเกาะอยู่รวมกันเป็นหยด ๆ โดยแรง ๆ หนึ่ง ที่ทำให้น้ำยึดเกาะกันแน่นบริเวณผิวน้ำ เรียกว่า แรงตึงผิว การยึดเกาะกันแน่นของโมเลกุลของน้ำ ทำให้คลิบเสียบกระดาษสามารถลอยอยู่บนผิวน้ำได้ แต่เมื่อเราหยดน้ำยาล้างจานลงไป คลิบเสียบกระดาษที่ลอยอยู่จะจมทันที เนื่องจาก น้ำยาล้างจานมีคุณสมบัติเป็นสารลดแรงตึงผิว ทำให้แรงตึงผิวบริเวณผิวน้ำลดน้อยลง เพื่อให้เกิดกระบวนการต่าง ๆ ง่ายขึ้น เช่น การเกิดฟอง การทำให้เปียก และกระบวนการทำความสะอาดที่ดีขึ้น
ภาพจากhttp://blog.slb1.sanook.com/PortalPics/_SuntharaDhammo/images/default/water_drop3.jpg
นอกจากนั้นแรงตึงผิวยังทำให้แมลงตัวเล็ก ๆ เช่น จิงโจ้น้ำ เดินไปบนผิวน้ำได้โดยไม่จม น้อง ๆ ลองสังเกตสัตว์ตัวเล็ก ๆ ที่วิ่งเล่นอยู่บนผิวน้ำนะครับ ว่ามันวิ่งอยู่เหนือน้ำได้อย่างไร สำหรับสารลดแรงตึงผิวที่อยู่ในชีวิตประจำวัน ยังมีอีกหลายชนิดครับ เช่น แชมพูสระผม ยาสีฟัน สบู่ ผงซักฟอก ซึ่งสามารถนำมาใช้ในการทดลองแทนน้ำยาล้างจานได้
